မာံဆာန္ရး

ပႛဲကုဪဂႝိန္မန္၊ ဂႝိန္မန္ဂွ္ ဒႝာဲဟံြတုပ္ကုဪဂႝိန္၊ ဂႜိက္ေကာန္ဍဳင္အရင္တံဂွ္ ပုဦေသၢာံဆုဪေကတ္ ဗဲြမဂႜိဳင္၊ ဥပမာ-ဂႜိက္မန္ ဗုိက္လၱက္ဒၞံင္ နဴေဒသနာနာတံဂွ္ လၸာ္လၱဴသၞ၀္ဂ႐ုီသာ္ဗုဗုဂွ္ ဂ႐ုီသာ္ေဗၠတ္ ႏံြ႓ိုတ္မဲြေၟာံတဲကပၚ၊ လၸာ္သၞ၀္ေလ၀္ ဗုီဂွ္ကုီဂွ္ ဂံြဆုဪေကတ္ရ။

ဂႝိန္ဂွ္ ဗုီျပင္တုပ္ကုဪ ဂႜိက္ကုီေလ၀္ ဂႝိန္မန္ေခတ္ကႜာေတံဂွ္ ဗုီျပင္တႝဟ္ျခာမံင္ ညးသၠံႏံြကုီ၊ ဥပမာ-(၁) တင္ဂႝိန္ဂွ္ သႜဲေဍံ (သႜဳင္ေဍံ) ႏံြ႓ုိတ္မဲြဃံက္ (မဲြေပ)။ (၂) ဖ်ပ္လ၀္အနာံ႓ါတုဲ ဗုီျပင္ေဍံဟံြတုပ္ညးသၠံ။ (၃) ပႛဲအနာံလၱဴပႜန္ လၱဴသာ္ေဗၠတ္ တုတ္လ၀္နကုဪကႝင္ သာ္လၥံက္လၥံက္ကုီေလ၀္ လၸာ္အနာံသၞ၀္သၠဳတ္လၸာ္လၱဴ ႓ုိတ္(၆)ေၟာံတဲဂွ္ ဓမံက္လ၀္ကႝင္ နကုဪအရံင္နာနာေဂတ္ေကႜာံ။ (၄) သၞ၀္ဂွ္ပႜန္မၢး အရံင္သာ္ေဗၠတ္ သက္သက္ သာ္၀ံြ ပုဦဂြံဆုဪေကတ္ရ။

ပုဦဂြံလၝတ္ဆုဪေကတ္ပႜန္ဂွ္ ေခတ္ကႜာေတံ ကုိပ္ကႜာနဴဂကူမန္ပုဦ ဟံြေကင္လၱက္က်ိဳင္ ပေလာံရွာတ္ဏီဂွ္ ညးတံေကင္က်ိဳင္ကႜဳင္ ပေလာံမၝးဂွ္ေလ၀္ ပုဦဂံြဆုဪေကတ္ရ၊ တဲပေလာံဂွ္ ေဇႝာ္သႜဲမံင္တုဲ ႓ုိတ္ဒႝာဲကံတဲဂွ္ ညးတံဟံြခလပ္လ၀္ ညံင္ကုဪပေလာံမၝးလၞဳဟ္ရ၊ တုဲပႜန္ ကံပေလာံစူစူေဂႜံေဂႜံႏံြမံင္၊ ကာလညးတံ လၱက္ပေလာံမၢး ညးတံဟံြစုတ္ေကၞာန္ပေလာံ၊ ညးတံဒက္ဗစိပ္လ၀္နကုဪဇုက္ရ၊ ပႛဲပေလာံမၝးဏံမၢး လၸာ္သၞ၀္ထုိင္ပေလာံႏံြ႓ါမ၊ တုဲပႜန္ ဇမႜိင္ပေလာံ သၞ၀္ပါင္ကႝက္သၞ၀္အုိတ္ဂွ္ ညးတံပၚကေရက္လ၀္ ႓ိုတ္မဲြေၟာံတဲကပၚ။

ကေလင္လၝတ္ပေလာံ ညးျဗၜမန္ပႜန္မၢး ညးျဗၜမန္ နဴေခတ္ကႜာေတံ စုဪကုဪေခတ္လၞဳဟ္ဂွ္ ညးတံလၱက္ ပေလာံဗုဗုဂႜိဳင္ရ၊ ပေလာံညးျဗၜမန္လၞဳဟ္ဂွ္ တႜဳင္လအာ တုပ္မံင္ကုဪ ပေလာံညးျဗၜဗၞာကုီေလ၀္ ပေလာံညးျဗၜမန္ေခတ္ကႜာေတံဂွ္ ဟံြတုပ္ကုဪပေလာံဗၞာတံရ၊ ပေလာံေခတ္ကႜာေတံဂွ္ ပေလာံႀသိဳဟ္ပၚ ဟံြေသင္ရ၊ ညးတံသႜိဳက္စုတ္နဴကႛိဳပ္၊ ပေလာံသႜိဳက္ ကံေဏာင္၊ ကံပေလာံဂွ္ ဒွ္ဒၞံင္ဗုီျပင္အကၡ၀္အဂၤလိက္ (လ) ညးေကာ္ခၜစကံသႜျဇဲ၊ ဟံြဒးေကတ္ ကေမာန္ပေလာံရ၊ ပေလာံညးတံဂွ္ ဒွ္ဒၞံင္ပေလာံတဲဇမႜိင္။

နဲသာ္၀ံြ ညးသၠိဳပ္သၠမန္တံ လၝတ္ဂႜိဳက္ဂႜာဲ ပံင္ေကာံပၛှပၛပ္ညးသၠံတုဲ၊ ဒုင္သၨိဳင္ကုဪဗြိဳက္လၱက္ အခုိက္ကႝာဇကု၊ ဒုင္သၨိဳင္ကုဪတင္တုပ္သၞဟ္၊ ေဒသနာနာ၊ ေခတ္နာနာတုဲ၊ အလုံေကာန္ဂကူမန္ ကဆံင္မႝိဟ္လုဪဟံြ႐ုဲ ေသၢာံဗုိက္လၱက္မာန္ ငၝဳဟ္ေလ၀္ညံင္ဟံြဂံြကႛင္၊ ေခတ္ေလ၀္ညံင္ဂြံဂတာပ္၊ အလုံေကာန္ဂကူမန္ေလ၀္ ေသၢာံဒုင္တဲမာန္ဂွ္ ညးတံတုိန္စုိပ္ေကာံဓ႐ုီ စမ္႓တ္႐ုဲစွ္လ၀္ ကယ်ိဳင္ဗြိဳက္လၱက္ဂကူမန္ပုဦရ။

ပႛဲကုဪ(၁၂၊ ၀၉၊ ၁၉၈၇) တၝဲအဒိုတ္ဂွ္ ပႛဲတုိက္ပိဋကတ္မန္ ကေလင္သၸေကာံဓ႐ုီ သႜဲသႜဲလးလးပႜန္၊ ပႛဲေကာံဓ႐ုီဂွ္ ခမှသင္တံ၊ ညးေဇႝာ္တံ၊ အၥာ၊ ကြးဘာမန္ နဴက၀္လိက္၊ တကၠသုဪနာနာတံ၊ ညးေဇႝာ္ညးသၞတ္ဗဲြမဂႜိဳင္ တုိန္စုိပ္ကုီ၊ ပႛဲသၻင္ေကာံဓ႐ုီဂွ္ ကေလင္သှကႜှပတုိန္ထ႟း စပ္ကုဪကယ်ိဳင္ကယ်၀္ ဗြိဳက္လၱက္ေခတ္ကႜာေတံ ေခတ္လၞဳဟ္၊ နကုဪသက္သှသာဓက ဂႜိဳက္ဂႜာဲဂြံနင္တံဂွ္ပႜန္၊ ပူဂုဪတုိန္စုိပ္ေကာံဓ႐ုီဗဲြမဂႜိဳင္ စပ္ကုဪဗြိဳက္လၱက္မန္ စံ႓တ္ေဖ်ံလ၀္သၢဳတ္သြာတ္ဂွ္ ညးတံဒုင္တဲ၊ ဆဂး စပ္ကုဪဗုီျပင္ပေလာံမၝး သြက္ညးႀတံဳဂွ္ ညးတံဟံြမိက္ ဒစုဪဒစးေလ၀္ စပ္ကုဪအရံင္ပေလာံဂွ္ ခမှသင္ကုီ၊ ညးေဇႝာ္ေဇႝာ္တံ ဒစုဪဒစးကႜဳင္၊ ဗုီလုဪညးတံ ဒစုဪဒစးေရာဟုီဂွ္ သာ္လၥံက္လၥံက္ ေဖ်ံလ၀္သၢဳတ္သြာတ္ သြက္ပေလာံမၝးဂွ္ ပႛဲအခုိက္ကႝာမန္မၢး ဒွ္သာ္အမဂၤလ ဟၞဲကုဪမၝဳဪေဏာင္ဟုီတုဲ၊ လၱဴယာတ္ပေလာံဗုဗု ဓမံင္လ၀္ကႝင္ေဗၠတ္၊ ခံက္ဗၝ(ခံက္အင္) ပန္ကႜင္၊ သြက္ေသၢာံဇိင္လၱက္အာဂွ္ တုပ္စုိတ္အုိတ္ရ။

ပႛဲေကာံဓ႐ုီဂွ္ ေဖ်ံသၢဳတ္သြာတ္လကၠရၜအုိတ္ သြက္ဗြိဳက္လၱက္ကယ်ိဳင္ကယ်၀္မန္ပုဦဂွ္၊ ဗုီလုဪညးတံ ေဖ်ံသၢဳတ္သြာတ္ေရာဟုီဂွ္ သြက္ကယ်ိဳင္ညးႀတံဳ ပေလာံအပႛဲဂွ္ ေကတ္ပေလာံ ရွာတ္တုဲ၊ သြက္ပေလာံမၝးဂွ္-
၁။ လၱဴယာတ္သာ္ဗုဗု ကႝင္ေဗၠတ္မဲြတႝဳင္၊ ခံက္အင္ပန္ကႜင္မဲြေၟာံတဲ၊
၂။ ပႛဲကံဂွ္ ႓ုိတ္ဘာ္ေၟာံတဲဒးဇိင္၊
၃။ တဲပေလာံဂွ္ ဟံြခလပ္မဲြသာ္ ဒးပႜးလ၀္၊
၄။ လၸာ္သၞ၀္ ထုိင္ပေလာံႏံြ႓ါမ၊
၅။ သၵးစုတ္ဇုက္ပန္တႝဳင္ (ပႛဲပေလာံႏံြ႓ါေၟာံတဲတုဲ၊ ပိေၟာံတဲဂွ္ သြက္ေသၢာံဒက္ ဒးသုင္ေစာဲရ၊)
၆။ လတာ္ဟံြပါ၊

ဆက္ပတုိန္ထ႟းကုဪပႜန္ေရာင္၊ ကံက္ပတိတ္နဴလိက္ပ႐ုိင္သႝံင္တုိင္၊ သႝာံ ၁၃၇၀၊ ဂိတုမာ္၊ ေလၞင္(၁၁၄)။